Wat is een tachograaf?

Heb je op je werk te maken met vrachtwagens of andere zware voertuigen? Dan ben je bekend met het begrip tachograaf. In dit artikel leer je alles over wat een tachograaf is. 

‍

Wil je op een makkelijke manier een goede basis leren over de tachograaf over onderwerpen zoals out-of-scope rijden, de boot/trein functie en de smart tacho 2? Doe dan onze kosteloze tachograaf cursus op de Roadsoft Academie. ‍

‍

De tachograaf

Wat is een tachograaf? Een tachograaf is een apparaat dat wordt geïnstalleerd in voertuigen met meer dan 3.5 ton laadvermogen, zoals vrachtwagens, bussen en andere bedrijfsvoertuigen. Het registreert rij- en rusttijden, snelheid, locatie en afstand. De tachograaf wordt gebruikt als controlemiddel om te controleren of een chauffeur zich houdt aan de arbeidstijdenwet, rij- en rusttijden en, tegenwoordig, om cabotage en detachering te controleren.

‍

Verplichting

De tachograaf is niet in elk voertuig verplicht. De tachograaf is alleen verplicht voor voertuigen of voertuigcombinaties (zoals een busje met aanhanger) in het goederenvervoer waarbij de maximummassa meer dan 3.500 kg is. Ook moeten voertuigen die meer dan 8 personen vervoeren, exclusief de chauffeur zelf, voorzien zijn van een tachograaf. De eerste rij- en rusttijden regels zijn in 1969 ingevoerd en sindsdien is het gebruik van de tachograaf verplicht gesteld. Vanaf 1 juli 2026 moeten ook voertuigen die 2.500 kg wegen en cabotage verrichten, voorzien zijn van een tachograaf.

‍

De Europese tachograaf regels worden bepaald door de Europese Commissie. Deze regels voor internationaal wegtransport en busvervoer wordt het Mobility Package (Mobiliteitspakket) genoemd.

‍

Controle

Als bedrijf moet je je houden aan de tachograaf regels. Als je dit niet doet, kun je een boete krijgen. Om te controleren of chauffeurs zich aan de tachograaf regels houden, zijn er verschillende instanties die dit controleren. De instantie die dit controleert in Nederland heet de Inspectie Leefomgeving en Transport (IL&T). Deze controle van de tacho data kan op drie manieren gebeuren:

• Wegcontrole: hierbij staan controleurs langs de kant van de weg en wordt een chauffeur aan de kant gezet en wordt de data van de tachograaf op dat moment gecontroleerd. 
• Bedrijfsinspectie: bij een bedrijfscontrole komt iemand van de IL&T langs bij het bedrijf om alle tacho data te controleren. Bij een bedrijfscontrole kan het zijn dat de IL&T ook op andere dingen controleert zoals de volgende vervoerswetgevingen: De Arbeidstijdenwet en het Arbeidstijdenbesluit vervoer; de Wet wegvervoer goederen, de Wet vervoer gevaarlijke stoffen (indien van toepassing).
• Digitale inspectie: IL&T vraagt digitale bestanden op van een onderneming (de M- en C-bestanden).

Zelf geeft de IL&T aan dat ze een controle vaak doen op basis van signalen die ze krijgen. Deze signalen kunnen zijn:

• Risicoprofielen van de IL&T zelf
• Klachten van externe partijen, burgers of politie
• Bepaalde hoeveelheid strafpunten in ERRU-register
• Verzoek van bepaalde instellingen zoals Stichting Nationale Wegvervoer 

‍

Tachograaf uitlezen

Met de tachograaf kan een bedrijf bewijzen aan handhavingsinstanties, dat ze zich aan de regels hebben gehouden. Om dit te bewijzen moet de tachograaf om de zoveel tijd worden uitgelezen (het downloaden van tacho data). De tachograaf moet periodiek worden uitgelezen. Deze tacho data staat op de tachograaf en op de bestuurderskaart van een chauffeur. Deze tacho data kan geanalyseerd worden met een tachograaf analyse software van bijvoorbeeld Roadsoft.

‍

Bestuurderskaart

Als je een digitale of smart tacho hebt, dan heb je als chauffeur een bestuurderskaart nodig. Deze bestuurderskaart moet elke chauffeur individueel aanvragen bij KIWA en dient als een identificatie van de chauffeur. Deze bestuurderskaart dient altijd in de tachograaf gestoken te worden, zodat de activiteiten tijdens de arbeidstijd geregistreerd kunnen worden  (rijden, rusten, beschikbaar en overige). Op deze bestuurderskaart komt tachograaf data te staan.

‍

Bedrijfskaart

Voor de administratie van de tachograaf data is een bedrijfskaart nodig. Met deze bedrijfskaart is het mogelijk om de tachograaf data te downloaden. 

‍

Downloaden

De tacho data op de bestuurderskaart moet om de 28 dagen gedownload worden. Als je dit niet dan ben je in overtreding. Daarnaast moet elke 90 dagen de data op de tachograaf gedownload worden. Bij een wegcontrole moet je tacho data laten zien van de vorige 28 dagen, maar per 31 december 2024 is dit gewijzigd in het Mobility Package naar de vorige 58 dagen. 

‍

Analyseren

Als de tachograaf data gedownload is, kan de tachograaf data geanalyseerd worden. Door het analyseren van data kan de onderneming aantonen of hij zich aan de Europese Unie tachograaf regels heeft gehouden en inzicht krijgen op welke punten de onderneming nog kan verbeteren en welke chauffeur een overtreding heeft begaan. Door goede tachograaf analyse software ben je helemaal voorbereid op een tachograaf controle. De tachograaf analyse software van Roadsoft neemt het tijdrovende analyse werk voor jou uit handen. Bekijk hier onze tachograaf software. 

‍

Soorten tachografen

Er komen steeds nieuwe versies van de tachograaf uit. Deze nieuwe versies kunnen steeds meer en beter controleren en manipulatie (het proberen te misleiden van de tachograaf data) wordt steeds lastiger.  De verschillende soorten tachografen zijn:

‍

Tabel: soorten tachografen en invoerdatum.

‍

Analoge tachograaf

De analoge tachograaf is de eerste tachograaf die uit kwam en wordt al sinds 1985 gebruikt om de rij- en rusttijden te controleren van chauffeurs. De analoge tachograaf werkte nog niet met een bestuurderskaart, maar met een tachograafschijf (ook wel bekend als het registratieblad). De analoge tachograaf zie je bijna niet meer, omdat per 1 mei 2006 de digitale tachograaf is ingevoerd. 

‍

Digitale tachograaf

De opvolger van de analoge tachograaf was dus de digitale tachograaf. Deze tachograaf was ontwikkeld om manipulatie van de tachograaf moeilijker te maken en omdat de digitale tachograaf technisch beter werkte. Zo registreert de digitale tachograaf elektronisch de rij- en rusttijden, de snelheid, het aantal kilometers, de activiteiten en de identiteit van de chauffeur. Daarnaast wordt de data van de digitale tachograaf op twee plekken opgeslagen in plaats van op één registratiekaart zoals op de analoge tachograaf. Deze twee plekken zijn: 

• Op de tachograaf
• Op de bestuurderskaart

‍

Smart tacho 1

Na de komst van de digitale tachograaf werd een nieuwe tachograaf geïntroduceerd: de slimme tachograaf. De eerste versie van deze nieuwe tachograaf was de Smart Tacho 1. Deze Smart Tacho 1 was per 15 juni 2019 ingevoerd en werd slim genoemd doordat het weer een aantal nieuwe functies had die de digitale tachograaf niet had. Deze nieuwe functies waren: de GNSS (wereldwijd satellietnavigatiesysteem om locatie te kunnen zien), DSRC (communicatie met controleapparatuur) en de ITS (verbindingen met externe apparaten door middel van bluetooth). Door de komst van deze nieuwe functies werd fraude en manipulatie van de tachograaf nog moeilijker gemaakt. 

‍

Smart tacho 2

Per 21 augustus 2023 is de Smart Tacho 2 verplicht gemaakt voor nieuw geregistreerde voertuigen. Voertuigen die na 21 augustus 2023 zijn geregistreerd, moeten verplicht een Smart Tacho 2 hebben, anders mag het voertuig niet de weg op. Naast nieuw geregistreerde voertuigen moeten ook voertuigen die internationaal rijden met een Smart Tacho 1, digitale tachograaf en analoge tachograaf hun tachograaf vervangen door deze tachograaf. Dit vervangen van de oude naar nieuwe tachograaf wordt ook wel de retrofit genoemd.  Op de Smart Tacho 2 zijn de bestaande functies weer verbeterd en deze tachograaf heeft weer nieuwe functies zoals de laden en lossen functie om ook controle op cabotage en detachering mogelijk te maken. 

‍